INFORMACIÓN

INFORMACIÓN

PUBLICACION REVISTA D

sábado, 7 de enero de 2012

COMUNICADO DESDE EL PUEBLO: AMEZADA COMUNIDAD XINKA POR PROYECTO MINERO

Nüma’
Muka’
San Rafael las Flores, Santa Rosa
ALTEPETLE XA A’ÜNA’RU WIXU NEELA IKAL PULA TAHMA XA POHRO NEELA IXPA TIIXI’


Xuya’a 11 xa ikal pa’wa 2012, k’ünala hoorokila xa pohro na’ru nela ixpa tiixi’ hooro wiriki haa tuupa’ apla ikal pohro neela ixpa tiixi’ xan na’ru tuhlu, xan ixpaka pa’ri xa A’üNa’ru, neela tuyu, ixpa harari xiki ixiwa’ ih xa Uta’ Na’ru. Hin niwa wiroki xa tumuki altepetle kaa imaka’ pohro neela ixpa tiixi’. Na chürüükü han tero amuka’ pohro neela ixpa tiixi’, Minera San Rafael S.A., xa’ah ikal na’u xa empresa canadiense Tahoe Resources Inc. Hooro’ hina’ ikal tuupa’ neela piri’ na tahu, han imaka’ xa San Rafael Las Flores. Tuupa’ hü, hooro’ ersek’e kah piy ayapa’, na tuupa’ neela ixpa harari xiki ixiwa’ ih xa pohro neela ixpa tiixi’, uh niwa’ neela 25 ayapa’. Xa alayal han ixiwa’ axin tuxku xa pohro neela ixpa tiixi’ hin niwa’ xuya’ nuka tuupa’ neela ixpa harari xiki ixiwa´ ih xa Uta’ Na’ru, hü hin xa’ah hükala hina’ hoorole samu’ neela A’üNa’ru xan Hurki xa tumuki altepetle xa Na’rü. Tumuki altepetle xiki chürüükü han hoorola Uta’ Ixiwa’ ih hin apata’ piri na hünü’ xa taya ixiwa’ ih han pulay, Hü apata’ piri xan aliy’a, neela pula’ na niwa’ na tuupa’ neela neela ixpa harari xiki ixiwa´ ih. Xuya pa’ri xa tumu pa’wa MadreSelva tura ikal niwa xa nani wiriki’ xan Künala xa ixiwa’ ih xiki tiixi’ ixiwa’ ih, neela apata’ piri hünü man. Kepule hurakli, ayahlaali xiki haya xiki humu tuuri’ han ixiwa’ axin tuxku xa pohro neela ixpa tiixi’, namaha ixiwa’h kaayi mu münaali tumuki epele han tahma han tzama neela neela ixpa harari xiki ixiwa´ ih, han hi tzama cianuro xiki tahuulhi hna apata tero’ ixiwaih xiki ayahlaali xiki hurakli, apata pula hin tzama na ‘uy han tumuki ixka xiki nuka ixiwa’ na münaali. Mitirlay altepetle iimay xa Amnistía Internacional han imaka kunukila hin tero kunu münaali haa neela ixpa harari xiki ixiwa´ ih akuk . Na 29 xa noviembre, künala xa pohro neela ixpa tiixi’ (MEM) k’ürü ikal aliy’a xa saapul xuruk xan en el Diario de Centroamérica (periódico oficial xa saapul xuruk) xin xan periódico nacional Nuestro Diario, neela lahama na niwa xa tuupa’ neela ixpa harari xiki ixiwa´ ih xa Uta’ Na’ru. Hin xan piy periódicos hü xan Na’ru tuhlu. Na MEM hoooro 30 pa’ri xa amüka’ lap’a na aliy’a neela nuka na tuupa’. ‘Ara uwiili neela tawa uhpe xiki sirula, xan español xiki xan mula wiriki': 

n Ima eple han ‘ali saapul xuruk hin xan niwa xa altepetle han xa’ah lhik pe’ apata’ haran’a neela amüka’ xa pohro neela ixpa tiixi’ xan Na’ru Tuhlu. 

n Niwa han hin nuka tuupa neela ixpa harari xixi ixiwa’ ih xa Uta’ na’ru xa Tahoe Resources Inc. Haa hin nuka tumuki hünü xiki pula ikal niwa xa tumuki alayal han apata haran’a; 

n Niwa tawala’ neela niwa xa altpetle al tahma neela ixpa tiixi’ xiki harari, ixiwa’ ih xa Uta’ Na’ru hü xiki amüka’ pe nuka ikal tzama hünü al haran’a xa altepetle xiki iwiwa’ih, neela altepetle apata k’ünü, xiki apata’ wiriki xiki nani hina’ tumuki hünü.. 

‘ARA UWIILI NEELA TAWA UHPE XIKI SIRULA, XUYA XA 11 IKAL PA’WA 2012, XA: 


Alfredo Pokus Yaquian 
Ministro de Energía y Minas 
Ministerio de Energía y Minas 
Diagonal 17 29-78, zona 11, 
Colonia Las Carchas 
Ciudad de Guatemala 
GUATEMALA 
Fax: +502 2476 3175 

Tratamiento: Estimado Sr. Ministro 
Dr. Luis Zurita Tablada 
Ministro de Ambiente y Recursos Naturales 
Ministerio de Ambiente y Recursos Naturales 
20 calle 28-58 zona 10, Ciudad de Guatemala 
GUATEMALA 

Correo-e.: ministro.ambientern@marn.gob.gt 
Tratamiento: Estimado Sr. Ministro 
Copia a: 

MADRESELVA. 
Colectivo MadreSelva, 6a avenida 2-60 zona 2 
Ciudad de Guatemala 
GUATEMALA 
Correo-e.: colectivomadreselva@gmail.com 

Envíen también copia a la representación diplomática de Guatemala acreditada en su país. Incluyan las direcciones de las sedes diplomáticas locales a continuación: Nombre Dirección 1 Dirección 2 Dirección 3 Fax Número fax Correo-e. Dirección correo-e. Tratamiento Tratamiento Consulten con la oficina de su Sección si van a enviar los llamamientos después de la fecha antes indicada. 


VERSIÓN EN ESPAÑOL

ACCIÓN URGENTE 
COMUNIDADES DE GUATEMALA AMENAZADAS POR UN PROYECTO MINERO 

Antes del 11 de enero de 2012, el ministro guatemalteco responsable de la minería debe decidir si permite la apertura de una mina en el departamento de Santa Rosa, sureste de Guatemala, para iniciar la extracción de metales y minerales. No se ha consultado a las comunidades locales sobre estos planes. 

La empresa que planea explotar la mina, Minera San Rafael S.A., es una filial de la empresa canadiense Tahoe Resources Inc. Ya cuenta con una licencia para explorar el emplazamiento, situado en el municipio de San Rafael Las Flores. No obstante, mientras esta licencia debe ser renovada al cabo de dos años, la licencia de explotación, necesaria para extraer materiales de la mina, se concede por 25 años. A las personas que viven cerca de la mina no se les consultó antes de conceder la licencia de explotación, lo cual es contrario a las obligaciones contraídas por Guatemala en virtud del derecho internacional. Además, las comunidades y las organizaciones ecologistas no han podido ver la evaluación de impacto medioambiental realizada, según los informes, para respaldar la solicitud de licencia de explotación por parte de la empresa. El 1 de diciembre, la organización ecologista MadreSelva presentó una solicitud de libertad de información en el Ministerio de Ambiente y Recursos Naturales para poder acceder a dicha evaluación. 

Muchas de las personas que viven cerca de la mina se ganan la vida vendiendo sus cosechas. Se teme que los procesos utilizados para la minería, que pueden incluir el uso de cianuro y otros productos tóxicos, puedan contaminar el agua con la que estas personas riegan sus cosechas. Los residentes han dicho a Amnistía Internacional que hay una empresa que ya ha manifestado su preocupación respecto a seguir comprando sus cosechas si el proyecto minero sigue adelante en el emplazamiento propuesto. 

El 29 de noviembre, el Ministerio de Energía y Minas (MEM) publicó un aviso oficial en el Diario de Centroamérica (periódico oficial del Estado) y en el periódico nacional Nuestro Diario, para anunciar la petición de aprobación de la licencia de explotación. Ninguno de estos periódicos se distribuye en el departamento de Santa Rosa. El MEM dispone de 30 días laborables desde la publicación del aviso para aprobar la licencia. 

Envíen llamamientos para que lleguen lo antes posible, en español o en su propio idioma: 

expresando preocupación porque las autoridades no han consultado a las comunidades que probablemente se verán afectadas por el funcionamiento de la mina del departamento de Santa Rosa; 

pidiendo que no se conceda la licencia de explotación a Tahoe Resources Inc. hasta que no se haya revelado toda la información y se haya realizado una consulta significativa con las personas potencialmente afectadas; 

pidiendo garantías de que la consulta sobre este proyecto minero y otros proyectos futuros permitirá un examen detallado del impacto sobre las comunidades afectadas, de tal manera que las comunidades puedan participar de forma efectiva y determinar su consentimiento libre, previo e informado. 

ENVÍEN LLAMAMIENTOS, ANTES DEL 11 DE ENERO DE 2012, A: 

Alfredo Pokus Yaquian 
Ministro de Energía y Minas 
Ministerio de Energía y Minas 
Diagonal 17 29-78, zona 11, Colonia Las Carchas Ciudad de Guatemala GUATEMALA 
Fax: +502 2476 3175 
Tratamiento: Estimado Sr. Ministro 

Dr. Luis Zurita Tablada 
Ministro de Ambiente y Recursos Naturales 
Ministerio de Ambiente y Recursos Naturales 
20 calle 28-58 zona 10, Ciudad de Guatemala 
GUATEMALA 
Correo-e.: ministro.ambientern@marn.gob.gt 
Tratamiento: Estimado Sr. Ministro 

Copia a: 
MADRESELVA. Colectivo MadreSelva 
6a avenida 2-60 zona 2 Ciudad de Guatemala 
GUATEMALA 
Correo-e.: colectivomadreselva@gmail.com 

Envíen también copia a la representación diplomática de Guatemala acreditada en su país. Incluyan las direcciones de las sedes diplomáticas locales a continuación: 
Nombre Dirección 1 Dirección 2 Dirección 3 Fax Número fax Correo-e. Dirección correo-e. Tratamiento Tratamiento 
Consulten con la oficina de su Sección si van a enviar los llamamientos después de la fecha antes indicada.